Конституция Республики Казахстан

«Конституционная реформа ознаменовала собой начало новой эпохи в истории Казахстана.

Отныне будут строго соблюдаться принципы справедливости, прозрачности и солидарности.»

Токаев Касым-Жомарт Кемелевич

на русском. қазақша. in English.

Главная / Новости

20.08.2024 г.

Қазақстан бірыңғай уақыт белдеуіне көшті. №1749 қаулысына енгізілген өзгерістер

2000 жылғы 23 қарашадағы №1749 «Қазақстан Республикасының аумағында уақыт есебін жүргізу тәртібі туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысына енгізілген өзгерістерге сәйкес, маңызды түзетулер күшіне енді.

2024 жылғы 1 наурыздан бастап (яғни, 2024 жылғы 29 ақпаннан 1 наурызға қараған түні 00:00-де) елдің барлық аумағында UTC+5 бірыңғай уақыт белдеуі орнатылады. Бұл шешім Қазақстанның барлық өңірлеріне, оның ішінде Астана, Алматы, Шымкент қалаларына, сондай-ақ барлық облыс орталықтары мен облыстарына қатысты болады.

Осылайша, елдегі барлық қалалар мен облыстар UTC+5 уақыт белдеуіне өтеді, бұл бұрын қолданыста болған UTC+5 және UTC+6 екі уақыт белдеуін қолдану қажеттілігін жояды.

Себептері және артықшылықтары

Бірыңғай уақыт белдеуіне көшу идеясын азаматтардың көптеген өтініштеріне жауап ретінде көшу мүмкіндігін зерттеу үшін құрылған жұмыс тобына жиналған қазақстандық ғалымдар мен сарапшылар ұсынған болатын. Медицина, физиология, география, метрология және басқа салалардың сарапшылары жағдайды талдап, UTC+5 уақыты елдің көпшілігі үшін оңтайлы болады деген қорытындыға келді.

Бірыңғай уақыт белдеуі енгізілгеннен кейін өңірлер арасындағы уақыт айырмашылықтары жойылып, ел ішінде үйлестіру мен өзара әрекеттесуді жеңілдетеді.

Жазғы және қысқы уақытқа қатысты маңызды түсіндірме

Өту жазғы/қысқы уақытқа көшу дегенді білдірмейді, бұл сағаттарды күзгі және көктемгі кезеңдерде жыл сайын ауыстыру қажеттілігін болдырмайды.

Намаз уақыттарына әсері

Мұсылмандар үшін уақыт белдеуінің өзгеруі намаз уақыттарына әсер етеді, өйткені UTC+5 жаңа уақыт белдеуі енгізілгеннен кейін намаздар ағымдағы кестеге қарағанда басқа уақытқа сәйкес келетін болады. Астрономиялық уақыт, яғни намаздардың уақытын анықтайтын уақыт өзгеріссіз қалады, себебі ол күннің қозғалысына негізделген және уақыт белдеулеріне тәуелді емес. Дегенмен, уақыт белдеуінің ауысуына байланысты нақты намаз уақыттары өзгереді.

Нені ескеру керек:

  • Астрономиялық уақыт: Астрономиялық тұрғыдан намаз уақыты күннің орналасуына байланысты өзгеріссіз қалады. Бұл дегеніміз, мысалы, таң, бесін, екінті, ақшам және құптан намаздарының есептері өзгермейді.
  • Жергілікті уақыттың өзгеруі: Уақыт белдеуі өзгеретін болғандықтан, намаз басталатын жергілікті уақыт өзгереді. Бұл кестеңізді жаңа уақытпен синхрондау үшін түзетуді талап етеді.
  • Кестені жаңарту: Намаз кестесін жаңа уақытқа сәйкес жаңартуды ұсынамыз. Өзіңіздің өңіріңіздегі намаз уақыттарын дәл анықтау үшін, Namaz.Day секілді ресурстарды пайдаланып, жаңа уақыт белдеуі мен астрономиялық көрсеткіштерді ескеріп, намаз уақыттарын анықтауға болады.
  • Имамдармен кеңесу: Жаңа уақыт кестесіне қатысты сұрақтар туындаса, жергілікті имамдарға немесе дінбасыларға хабарласып, уақыт өзгерісіне бейімделу бойынша қосымша ақпарат пен ұсыныстар алуға болады.

Негізінде намаз уақытының астрономиялық уақыты өзгеріссіз қалады, бірақ намаз уақытын дәл сақтау үшін жергілікті уақытқа байланысты кестеңізді бейімдеу қажет болады.

Бірыңғай уақыт белдеуін енгізудің әлеуетті артықшылықтары

Сарапшылар Қазақстанда бірыңғай уақыт белдеуін енгізу айтарлықтай бірқатар артықшылықтар әкелетінін атап өтті.

Біріншіден, бұл елдің түрлі өңірлері арасындағы уақыттық кедергілерді жояды. Уақыт белдеулеріндегі айырмашылықтар, әсіресе уақыт айырмашылығын ескеру қажет болғанда, өңірлік сапарлар, іскерлік кездесулер мен оқиғаларды үйлестіруді ұйымдастыруда қиындықтар тудыруы мүмкін. Бірыңғай уақыт бұл процестерді жеңілдетіп, тұрғындар мен ұйымдар үшін қолайлылықты арттырады.

Екіншіден, бірыңғай уақыт белдеуі көлік және басқа да коммуникациялық жүйелерді үйлестіруді айтарлықтай жақсартады. Елдің барлық өңірлері бірыңғай уақытпен жұмыс істеген кезде, логистика мен жоспарлау тиімдірек болуы керек. Бұл әсіресе жүктерді тасымалдау және жолаушылар көлік жүйелері үшін маңызды, онда кестелердің қатаң сақталуы өте маңызды. Кестелерді келісу уақыт айырмашылықтарына байланысты шатасулар мен қателердің алдын алады, сондай-ақ көлік маршруттарының синхрондалуын жақсартады.

Сонымен қатар, бірыңғай уақыт бизнес жүргізу үшін қолайлы жағдай жасайды. Бұл әртүрлі өңірлердегі компаниялар арасындағы қарым-қатынасты жеңілдетеді, сондай-ақ кездесулерді жоспарлау мен мәмілелерді келісуді жеңілдетеді.

Бірыңғай уақыт белдеуін енгізу сондай-ақ мемлекеттік органдар мен төтенше жағдайлар қызметтерінің өзара іс-қимылына әсер етеді, бұл өз кезегінде дағдарыс жағдайларында да, күнделікті қызметте де жедел әрі тиімді жұмысты қамтамасыз етуге мүмкіндік береді – мұның бәрі әртүрлі жағдайларда іс-қимылды үйлестіру үшін өте маңызды.

Бірыңғай уақыт белдеуіне көшу Қазақстандағы өмірдің көптеген аспектілеріне оң әсерін тигізіп, жекелеген азаматтар деңгейінде де, ұйымдар мен мемлекеттік құрылымдар деңгейінде де өзара іс-қимылды жеңілдетіп, тиімділікті арттыруға ықпал етеді.